Woensdag ochtend dan
om 5u15 gewekt door de luidspreker van de moskee, die blijkbaar recht op onze
ruit gericht was. Gelukkig zijn we al veel gewoon en ons bioritme slaat
helemaal tilt. Wat maakt het. Bedankt Allah, zo moesten we de wekker niet
afwachten om op te staan.
Stipt om 6u25 is het
nichtje ons dan komen oppikken. Tegen 7u waren we in Sungai Padi en kon het …
eten beginnen. De gebakken rijstnoedels met varkensvlees werden wild gebakken
in een enorme wok en geroerd met spades. Stirred not shaken.
De vrouwen waren
weer van gisteren middag bezig geweest met het maken van (opnieuw eten) voor de
aanwezigen en vooral voor de monniken. De wagens werden geladen met vanalles:
tientallen kookpotten, ventilatoren, bezems, gasfles, kookplaat, water,
TL-lampen,…
Tegen 8u vertrokken
we dan terug naar de tempel, waar het creatorium boven nu was afgesloten met
een rolluik. In een ruimte eronder stond een metalen bak klaar met wat zwart en
wit gruis. Me wat water en een spatel werd een menselijk lichaam gevormd van de
assen. Op de plaats van de mond werd het "slachtoffer" te drinken
gegeven en als de er wat water overal in de metalen bak stond werd iedereen van
de familie, mezelf incluis gevraagd om mee te helpen zoeken naar stukken botjes
in de assen. Duidelijk dat er maar een klein deel van de boten in de bak lagen,
want er waren geen stukken groter dan een muntstuk te vinden en de hoeveelheid
was maximum 1kg inclusief de koolresten. Als we samen zo een tiental stukjes
stevig bot hadden (een halve hand vol) werden die gewassen en meegenomen naar
de tempel. De rest van de assen werd in een gat naast de tempel gekieperd bij
het "restafval". Onder vrij veel vrolijkheid werden de handen dan
gewassen onder een kraan aan de tempel en dan moesten we wachten op de monniken.
Na een uurtje kwamen
ze kijken (zo rond 10u30) en begon een nieuwe ceremonie. Eerst moest iedereen
helpen, om haar laatste make-up aan te brengen met talk poeder over de botjes
op een doek in de beker. Er werden veel
mantra's gezongen (echt heel mooi als die stemmen klinken door de tempel), we
hadden een vracht giften mee voor de tempel en den draad liep dit keer van de
urne tot aan de monniken doorheen heel de grote zaal.
Mijn gat en mijn
voet begon net weer pijn te doen als dit deel was afgelopen tegen 11u45. Dan
hebben de monniken gegeten en moesten we wachten tot ze gedaan hadden met eten.
Tegen 13u waren ze buikje rond, zoals het hoort en mochten wij ook eten. De hall was ondertussen
helemaal opgeruimd en gepoetst. De schrijn waar de beker met de botjes op stond
werd aan de kant geschoven en de metalen beker uit de grotere urne gehaald.
Behalve den draad afrollen en zingen hebben de monniken eigenlijk niets gedaan.
Het personeel en de familie was druk in de weer met aanbrengen van attributen
en het organiseren van het gebeuren. De
zus van Ton heeft 4 dagen lang onafgebroken enveloppes met geld ontvangen en de
rekeningen gemaakt om alles te kunnen organiseren. Iedereen betaalt 100THB of wat ze kunnen
missen om het eten en de ceremonies te bekostigen. Ton vertelde me dat er 4
varkens waren geslacht voor het feest ter waarde van 30.000THB of 750 Euro.
Daarvoor moeten al veel mensen per familie een briefje van 100 geven, nietwaar.
En dat naast de kilo's ander eten, de vis, de garnalen, de dranken, de 800
liter box met ijs die zelfs een keer moest hervuld worden.
Dan was het weer
even wachten, want na het eten moeten de monniken even rusten. Tegen 14u30 was
het dan tijd voor het laatste moment. Dit was dan voor mij het derde
emotionele, zeer symbolische moment. De eerste was de laatste douche, de tweede
was het "op de brandstapel leggen".
Bij dit afscheid worden de botten in een wit doekje gewikkeld en
vastgeknoopt met een draad (daar is ie weer) neergelaten in een stupa of chedi,
zo een puntig klein huisje met een kleine opening. Het bundeltje wordt in de
kleine opening gehangen. De draad hangt met het bolletje touw naar buiten en
iemand van de familie houdt dat vast. Iedereen houdt iedereen vast, de monnik
mompelt iets en iedereen steekt een stokje wierook aan. Dan "laten we met
zijn allen de overledene los" en het bundeltje valt voor eeuwig en altijd
buiten bereik van de levenden, bij de andere doden. Dat moment was voor
iedereen duidelijk wel emotioneel. Van zodra dit achter de rug was keerden we naar
huis waar de vrouwen ondertussen … aan het afwassen waren. Want de gehuurde
kookpotten, glazen en het keukengerief moest terug naar de gemeente. En
natuurlijk was er nog wel eten over. En Thai Whiskey en bier… Tegen 18u hebben
we afscheid genomen van iedereen. Maybe see you next time.
